Gospodarka o obiegu zamkniętym: Dzięki nowym przepisom UE stanie się światowym liderem pod względem gospodarowania odpadami i recyklingu
Państwa członkowskie UE przyjęły dziś pakiet ambitnych środków, które mają dostosować unijne przepisy dotyczące odpadów do wymogów przyszłości, w ramach szerszej unijnej polityki w zakresie gospodarki o obiegu zamkniętym.
Wtorek, 22 maja 2018
Nowe przepisy – powstałe w oparciu o wniosek Komisji przedstawiony w grudniu 2015 r. w ramach pakietu dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym – pomogą zapobiegać powstawaniu odpadów oraz, gdy nie jest to możliwe, znacznie zintensyfikować recykling odpadów komunalnych i opakowaniowych. Dzięki tym przepisom stopniowo ograniczane będzie składowanie odpadów, a wspierane będzie wykorzystanie instrumentów ekonomicznych takich jak systemy rozszerzonej odpowiedzialności producenta. Nowe ustawodawstwo zwiększa rolę „hierarchii postępowania z odpadami”, tj. nakłada na państwa członkowskie wymóg wprowadzania konkretnych środków i priorytetowego traktowania działań w zakresie zapobiegania, ponownego użycia i recyklingu, przedkładając je nad składowanie i spalanie, a tym samym urzeczywistniając gospodarkę o obiegu zamkniętym.
Komisarz ds. środowiska, polityki morskiej i rybołówstwa, Karmenu Vella, powiedział: Ostateczne zatwierdzenie przez Radę nowych przepisów UE dotyczących odpadów stanowi ważny etap dla rozwoju gospodarki o obiegu zamkniętym w Europie. Nowe wartości docelowe w zakresie recyklingu i składowania wyznaczają wiarygodną i ambitną drogę do lepszego gospodarowania odpadami w Europe. Naszym głównym zadaniem jest teraz zapewnienie, by obietnice zawarte w tym pakiecie dotyczącym odpadów, zostały zrealizowane w praktyce. Komisja zrobi wszystko, co w jej mocy, aby wspierać państwa członkowskie we wdrażaniu nowych przepisów.
Pierwotnie Komisja przedstawiła propozycje nowych przepisów w zakresie odpadów w 2014 r. Zostały one jednak wycofane i zastąpione w grudniu 2015 r. – w ramach planu działania Komisji Junckera na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym – lepiej zaprojektowanymi i bardziej ambitnymi wnioskami zakładającymi bardziej zamknięty obieg. Wnioski te zostały następnie przyjęte i są obecnie częścią zbioru przepisów UE.
Przyjęte dziś nowe przepisy są najbardziej nowoczesnym na świecie ustawodawstwem w dziedzinie odpadów, a UE stanowi przykład dla innych krajów.
Szczegółowe informacje na temat nowych przepisów dotyczących odpadów:
Wartości docelowe dla recyklingu odpadów komunalnych:
Do 2025 r.
-
55 %
Do 2030 r.
-
60 %
Do 2035 r.
-
65 %
Ponadto bardziej rygorystyczne zasady obliczania współczynników recyklingu przyczynią się do lepszego monitorowania rzeczywistych postępów w realizacji gospodarki o obiegu zamkniętym.
Nowe wartości docelowe dla recyklingu odpadów opakowaniowych:
Do 2025 r.
-
Wszystkie opakowania - 65 %
-
Tworzywa sztuczne - 50 %
-
Drewno - 25 %
-
Metale żelazne - 70 %
-
Aluminium - 50 %
-
Szkło - 70 %
-
Papier i tektura - 75 %
Do 2030 r.
-
Wszystkie opakowania - 70 %
-
Tworzywa sztuczne - 55 %
-
Drewno - 30 %
-
Metale żelazne - 80 %
-
Aluminium - 60 %
-
Szkło - 75 %
-
Papier i tektura - 85 %
Selektywne zbieranie
W oparciu o istniejący obowiązek selektywnego zbierania papieru i tektury, szkła, metali i tworzyw sztucznych, nowe przepisy dotyczące selektywnego zbierania przyczynią się do poprawy jakości surowców wtórnych i ich lepszego wykorzystania: do 2022 r. selektywnie będą musiały być zbierane niebezpieczne odpady z gospodarstw domowych, do 2023 r. – bioodpady, a do 2025 r. – materiały włókiennicze.
Stopniowe ograniczanie składowania
Składowanie odpadów nie ma sensu w gospodarce o obiegu zamkniętym i może powodować zanieczyszczenie wody, gleby i powietrza. Do 2035 r. ilość składowanych odpadów komunalnych musi zostać zredukowana do najwyżej 10 % całkowitej ilości wytwarzanych odpadów komunalnych.
Zachęty
W nowych przepisach przewidziano większe wykorzystanie skutecznych instrumentów ekonomicznych i innych środków mających na celu stosowanie hierarchii postępowania z odpadami. Istotną rolę w tej fazie przejściowej przyznano producentom przez uczynienie ich odpowiedzialnymi za swoje produkty, gdy te stają się odpadami. Nowe wymagania dotyczące systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta doprowadzą do poprawy ich funkcjonowania i zarządzania. Ponadto do 2024 r. muszą zostać ustanowione obowiązkowe systemy rozszerzonej odpowiedzialności producenta w odniesieniu do wszystkich opakowań.
Zapobieganie
W nowym ustawodawstwie kładzie się szczególny nacisk na zapobieganie powstawaniu odpadów i wprowadza istotne cele w odniesieniu do marnotrawienia żywności i odpadów morskich, aby przyczynić się do osiągnięcia wyznaczonych przez ONZ celów zrównoważonego rozwoju w tych obszarach.
Co dalej?
Nowe przepisy wejdą w życie 20 dni po ich opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Kontekst
W ramach planu działania UE dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym Komisja Europejska przyjęła w dniu 2 grudnia 2015 r. pakiet wniosków ustawodawczych w sprawie odpadów.W dniu 18 grudnia 2017 r. współustawodawcy osiągnęli tymczasowe porozumienie w sprawie czterech wniosków ustawodawczych Komisji. Parlament Europejski poparł to porozumienie podczas sesji plenarnej w kwietniu 2018 r.
W ciągu ostatnich dwudziestu lat wiele państw członkowskich stopniowo poprawiało swoje wyniki w zakresie gospodarowania odpadami, zgodnie z unijną hierarchią postępowania z odpadami. W 1995 r. w UE składowanych było średnio 64 proc. odpadów komunalnych. W 2000 r. ta średnia wartość spadła do 55 proc., a średni współczynnik recyklingu wyniósł 25 proc. W 2016 r. składowanie odpadów z gospodarstw domowych w całej UE spadło do 24 proc., a współczynnik recyklingu wzrósł do 46 proc. Nadal jednak w poszczególnych krajach UE występują problemy i duże różnice. W 2016 r. dziesięć państw członkowskich nadal składowało ponad 50 % odpadów z gospodarstw domowych, a sześć z nich spalało minimum 40 % odpadów.
Więcej informacji:
Tekst nowych dyrektyw można znaleźć tutaj.
Więcej materiałów i informacji można znaleźć w angielskiej wersji językowej komunikatu prasowego.